Zaburzenie borderline, inaczej osobowość chwiejna emocjonalnie podtypu granicznego, to zaburzenie które charakteryzuje się przede wszystkim wahaniami nastroju. Ujawnia się w okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości, występuje u blisko 2-3% ogólnej populacji. Nie można wykazać jednej konkretnej przyczyny, która byłaby odpowiedzialna za występowanie zaburzeń borderline, ale wskazuje się, iż znaczenie mogą mieć relacje dziecka z rodzicami, porzucenie, rozłąka, utrata bliskich, ale także stres wywołany np. na skutek przemocy fizycznej czy molestowania seksualnego.
Diagnoza
Jeżeli przez dłuższy czas u obserwowanej osoby zaobserwować można co najmniej 5 z niżej wymienionych kryteriów, można mówić o zaburzeniach borderline:
- Podejmowanie działań mających na celu uniknięcia wyimaginowanego lub faktycznego opuszczenia
- Chwiejne i bardzo dynamiczne relacje interpersonalne polegające na ciągłej zmianie postrzegania drugiej osoby od skrajnej idealizacji do skrajnej dewaluacji;
- Poważne zaburzenia tożsamości polegające na zniekształconym i natrętnie utrzymującym się niestabilnym poczuciu własnego „Ja” i obrazu „Ja”;
- Impulsywność przejawiająca się przynajmniej w dwóch potencjalnie autodestrukcyjnych obszarach: nadmierne wydawanie pieniędzy, ryzykowne zachowania seksualne, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, kradzieże, obżarstwo, podejmowanie ryzykownych zachowań;
- Przejawianie zachowań autodestruktywnych, takich jak: samookaleczanie, próby samobójcze, szantażowanie samookaleczeniem lub popełnieniem samobójstwa.
- Wysoka niestabilność emocjonalna wynikająca z reaktywności emocjonalnej (np. epizody dysforii, tendencje do skrajnych i intensywnych emocji (od irytacji do lęku) trwające najczęściej do kilku godzin, ale nie dłużej niż kilka dni; uzależnienie od substancji psychoaktywnych, kradzieże, obżarstwo, podejmowanie ryzykownych zachowań;
- Permanentne poczucie wewnętrznej pustki;
- Przejściowe, wzmożone zaburzenia dysocjacyjne lub paranoidalne, związane ze stresem.
- Reakcje nieadekwatne do sytuacji, przejawiające się trudnościami z kontrolowaniem złości, w tym: bezustanne okazywanie irytacji i rozdrażnienia, nieprzerwane uczucie intensywnej złości, widoczne problemy z kontrolowaniem złości, powtarzające się zachowania agresywne – bójki.
Osoby zdiagnozowane w kierunku borderline odczuwają silne w przeważającej mierze negatywne emocje. Silne napięcie psychiczne, zmienność nastrojów czy skłonność do konfliktów to nieodłączne elementy życia osób zdiagnozowanych. Ich związki często bywają niestabilne, prowokują konflikty, z jednej strony charakteryzuje je pragnienie bycia z drugą osobą, z drugiej zaś lęk przed bliskością. Wspomniane napięcie może przekładać się na stosowanie przemocy fizycznej czy słownej lub próby samobójcze, okaleczenia. Bywa, że osoby z borderline upodabniają się do osób, z którymi przebywają, a nawet udają kogoś kim nie są.
Leczenie
Stosuje się dwa sposoby leczenia: farmakoterapia, której celem jest redukcja objawów lub psychoterapia, zarówno jedna jak i druga forma leczenia dostępna jest w gabinecie psychoterapii w Sosnowcu.
